Maltańczyk - charakterystyka rasy, pielęgnacja i zdrowie

Maltańczyki, czy raczej biszony maltańskie, bywają często kojarzone jako psy gwiazd i rzeczywiście: osoby związane z szeroko rozumianym show biznesem na całym świecie upodobały sobie te niewielkie psiaki z sierścią w kolorze kości słoniowej. Jak wygląda historia rasy maltańczyk i czym wyróżniają się te sympatyczne zwierzaki?

Spis treści:

1. Historia maltańczyków jako rasy psów

2. Wygląd maltańczyków

3. Usposobienie maltańczyka

4. Maltańczyk - zdrowie: czy psy tej rasy są podatne na choroby?

5. Jak pielęgnować maltańczyki?

6. Hodowla maltańczyków - co warto wiedzieć?

7. Kto powinien zostać właścicielem maltańczyka? Stosunek psa do dzieci i innych zwierząt

8. Ile kosztuje maltańczyk?

Historia maltańczyków jako rasy psów

Maltańczyk jest jedną z najstarszych ras starego kontynentu i istnieją dowody, które pozwalają wierzyć, że zwierzaki te były znane już w starożytnym Rzymie oraz Grecji. Skąd zatem nazwa nawiązująca do wyspy Malty? Ze względu na swoje położenie - wyspa ta w krótkim czasie stała się miejscem najczęstszego występowania tych psów.

Wizerunki maltańczyków można znaleźć na wielu malunkach oraz ceramice pochodzącej z okresu starożytnego. Trudno jest z całą pewnością stwierdzić, gdzie dokładnie powstała rasa, jednak uważa się, że mogła to być Sycylia lub zdecydowanie bardziej nam odległe tereny Dalekiego Wschodu.

Maltańczyk po raz pierwszy zdobył dużą popularność w Europie, gdy trafił na teren Wielkiej Brytanii, gdzie bardzo szybko stał się zwierzakiem lubianym przez angielskie elity. Królowa Elżbieta I otrzymała pieska w prezencie od posłańców z Turcji i to właśnie wśród jej dworzan maltańczyki zyskały największą popularność. Jeśli zaś chodzi o tereny Polski - pierwsze maltańczyki pojawiły się tutaj około XIV wieku i były nazywane małymi pieskami maltańskimi. W bardzo krótkim czasie te niewielkie zwierzaki stały się ulubieńcami dam dworu, a nawet mistrzów krzyżackich. Odniesienia do tej rasy psów można znaleźć nawet w literaturze tak znamienitych autorów jak Jan Ursyn Niemcewicz czy Jan Andrzej Morsztyn. Swego rodzaju renesans maltańczyki przeżywały w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Później ich popularność nieco zmalała, choć obecnie coraz więcej osób chce zakupić maltańczyka.

Wygląd maltańczyków

Te niewielkie psiaki wyróżniają się zdecydowanie wyglądem małych misiów, które przykuwają uwagę wielu osób. Warto przy tym nadmienić, że wzorzec określony przez FCI zakłada, że psy tej rasy występują tylko i wyłącznie w kolorze białym (kości słoniowej). Jakiekolwiek elementy podpalane, łaty, krawaty czy skarpetki - nie są dopuszczalne i oznaczają, że nie mamy do czynienia z rasowym maltańczykiem, a co najwyżej psiakiem w typie tej rasy. Średnia długość życia tych zwierzaków wynosi kilkanaście lat, co z pewnością warto wziąć pod uwagę, kupując szczenię.

Włosie tej rasy psów może dorastać nawet do 20 cm i jest wyjątkowo miękkie i przyjemne w dotyku. Uwaga: wspomniany już wzorzec rasy nie dopuszcza jakichkolwiek faktur sierści - mają one być gładkie, bez karbowań lub fal. Nieprawidłowy wygląd sierści świadczy albo o zaniedbaniu jej pielęgnacji, albo - przy zachowaniu prawidłowych działań pielęgnacyjnych - o tym, że zwierzak nie ma zbyt wiele wspólnego z maltańczykiem.

Wysokość w kłębie u psów tej rasy nie przekracza 25 cm, co oznacza że należą one do mniejszych zwierzaków. Jako że psiaki te są o około 1/3 dłuższe w stosunku do swojej wysokości - charakteryzują się smukłą sylwetką. Uszy zwierzaków tej rasy na pierwszy rzut oka mogą być trudne do dostrzeżenia z uwagi na jednolitą kolorystykę maltańczyków oraz fakturę ich sierści. Czaszka psów tej rasy jest lekko spłaszczona. Jeśli chodzi o masę - maltańczyki są dość lekkimi psiakami. W zależności od płci, ale również budowy osobniczej, pies może ważyć około 3 do 4 kg (co jest wartością zgodną z FCI). Jakiekolwiek odstępstwa od wskazanych widełek wagowych mogą świadczyć o niedowadze lub nadwadze czworonoga, ewentualnie - o nieprawidłowej budowie zwierzaka. 

Usposobienie maltańczyka

Niewielkie rozmiary i nieco "torebkowy" wygląd maltańczyków mógłby sugerować, że zwierzaki te nie przepadają za aktywnością fizyczną, jednak to tylko pozory. W rzeczywistości, te czworonogi to istne wulkany energii i uwielbiają wszelkiego rodzaju aktywności fizyczne (dopasowane oczywiście do ich gabarytów i możliwości): spacery, przebieżki, agility i inne. Choć zapotrzebowanie na ruch nie jest tak duże jak choćby w przypadku wielu psów dużych ras - trzy pięciominutowe spacery w okolicy domu to zdecydowanie zbyt mało dla tego zwierzaka.

Warto pamiętać, że aktywność tak maltańczyków, jak również psów innych ras, powinna zakładać także intelektualne "zmęczenie" zwierzaka: wszelkiego rodzaju zabawy węchowe czy wykonywanie komend również powinny znaleźć się w planie dnia maltańczyka. Te czworonogi wyróżniają się wysokim ilorazem inteligencji i naprawdę szybko uczą się nowych sztuczek i komend. Jest to aspekt, którego nie wolno zaniedbać: pozostawiony sam sobie, maltańczyk może okazać się bowiem małym niszczycielem.

Psy tej rasy bardzo przywiązują się do swojej rodziny, a na "głównego" opiekunka z reguły wybierają osobę, która je szkoli. Oczekują one bardzo wiele atencji tak od mniejszych, jak i większych członków gospodarstwa domowego. Uwaga: ze względu na bardzo duże potrzeby kontaktu z ludźmi, z którymi mieszka - maltańczyk może okazać się nie najlepszym wyborem dla osób, które bardzo dużo przebywają poza domem, na przykład w pracy czy w szkole. Zwierzak pozostawiony sam sobie na długie godziny może czuć się nieszczęśliwy i zaniepokojony nieobecnością ludzi, co może przekładać się na wiele niepożądanych zachowań - np. niszczenie przedmiotów czy wielogodzinne wycie.

Jeśli chodzi o kontakt z obcymi, te sympatyczne psiaki nie należą raczej do podejrzliwych i są bardzo miłe w stosunku do sobie nieznanych osób - o ile obchodzą się z nimi delikatnie.

Maltańczyk - zdrowie: czy psy tej rasy są podatne na choroby?

Na szczęście, pieski rasy maltańczyk nie należą do szczególnie chorowitych. Hodowcy nie wskazują na żadne choroby charakterystyczne dla tych białych czworonogów, choć mogą zdarzyć się przypadki wypadania rzepki, które są dość powszechne u niewielkich psiaków. Są to jednak sporadyczne sytuacje i trudno tu mówić o jakiejkolwiek podatności na tego typu kontuzje. Chorobą, która może przytrafić się przedstawicielom tej jednej z najstarszych ras jest tzw. syndrom WSDS (white shaker dog syndrom). Są to nieznaczne drgawki o bliżej nieokreślonym podłożu, jakie okazjonalnie zdarzają się zwierzętom mniejszych ras, w tym także maltańczykom. 

Nieco inaczej wygląda jednak kwestia podatności na przeziębienia. Maltańczyki należą do psiaków, które nie posiadają podszerstka, a co za tym idzie - w szczególnie zimne dni, a także podczas deszczu - na zewnątrz po prostu marzną. Dlatego też coś, co wielu nieobeznanym z rasą osobom wydaje się być tylko fanaberią właścicieli, tak naprawdę jest koniecznością. O czym mowa? Oczywiście o ubrankach dla psów, które pozwalają choćby częściowo ogrzać zwierzaka podczas spacerów. Warto zainwestować w kilka kompletów odzieży dla czworonogów i skrócić nieco pobyty na zewnątrz w dni, kiedy temperatura jest wyjątkowo niska. W innym przypadku - może szybko okazać się, że maltańczyk zachorował.

O ile te małe pieski nie należą do ras psów szczególnie chorowitych, można wskazać na jedną kwestię, która jest wyjątkowo istotna: pochodzenie czworonogów. Aby mieć pewność, że maltańczykowi nie będzie dolegać nic poważniejszego, należy kupować wyłącznie zwierzaki pochodzące ze sprawdzonej, legalnej hodowli zrzeszonej w ZKWP. Jest to jedyne polskie stowarzyszenie uznawane przez FCI. W szczególności zaś należy wystrzegać się zakupu zwierząt określanych mianem "maltańczyków miniaturek": to nierasowe zwierzaki, które są jeszcze mniejsze od przedstawicieli biszonów maltańskich i mogą być narażone m.in. na poważne choroby układu sercowo-naczyniowego.

Jak pielęgnować maltańczyki?

Zaniedbany pies rasy maltańczyk nie będzie prezentował się dobrze, a ponadto - będzie narażony na szereg schorzeń (głównie skórnych). W związku z tym należy zadbać o psiaka najlepiej jak to możliwe, a absolutną podstawą jest regularne szczotkowanie. Pozwala ono na usunięcie kurzu i pyłków, a także sierści, która wypadła, jednak nie wyplątała się spomiędzy pozostałych włosów samoczynnie.

Dodatkowo, u psów tej rasy występuje tendencja do powstawania tzw. zacieków w kącikach oczu. Podłoże tej przypadłości może leżeć w alergii lub podrażnieniach, dlatego należy szczególnie zadbać o higienę okolic oczu. W sklepach zoologicznych można znaleźć wiele bezpiecznych preparatów, które powstały właśnie z myślą o maltańczykach.

Hodowla maltańczyków - co warto wiedzieć?

Wybierając maltańczyka z hodowli, należy zwrócić uwagę na pewne kwestie, które pozwolą cieszyć się obecnością małego przyjaciela przez długi czas. Przede wszystkim - o czym wspominaliśmy wcześniej - dorosły przedstawiciel tej rasy psów powinien ważyć nie mniej niż 3 kg. Choć trudno jest w 100% określić przyszłą masę zwierzaka kupując szczenię, można ją ocenić choćby w przybliżeniu.

Aby to zrobić, wystarczy dopytać o masę rodziców zwierzaka. Jeśli obydwoje ważą około 3 - 4kg, łatwo się domyślić, że również ich maltańczyk - szczeniak będzie charakteryzował się podobną masą. Jeżeli jednak któreś z rodziców jest zbyt drobne jak na swój wiek - to może oznaczać, że mamy do czynienia z nieprawidłową budową, co z kolei prowadzi do jasnego wniosku: taki zwierzak nie może być rozmnażany.

Dodatkowo, aby mieć pewność, że kupujemy zdrowe szczenię, warto spytać hodowcę o wyniki badań genetycznych rodziców. Ich wykonywanie jest obowiązkowe w hodowlach ZKWP, a co za tym idzie - ich okazanie nie powinno stanowić żadnego problemu. Jeśli jednak właściciel unika tematu i wykręca się na różne sposoby - to znak, że lepiej uciekać z tamtej hodowli.

Kto powinien zostać właścicielem maltańczyka? Stosunek psa do dzieci i innych zwierząt

Pod kątem usposobienia, maltańczyki należą do naprawdę radosnych, pełnych życia zwierzaków. Dzięki swej inteligencji, psiaki są podatne na szkolenia, a co za tym idzie - nie potrzeba dużego doświadczenia, by poradzić sobie z ułożeniem maltańczyka.

Czworonogi te należą do ras psów, które dość dobrze dogadują się z dziećmi i są dla nich świetnymi kompanami, jednak należy pamiętać, że to delikatne zwierzaki. Pozostawianie ich samych w towarzystwie kilkuletniego malucha może nie być najlepszym pomysłem: dzieci nie do końca zdają sobie sprawę ze swojej siły i mogłyby niechcący zrobić zwierzakowi krzywdę. To także spore zagrożenie w drugą stronę: maltańczyk w bólu mógłby ugryźć malucha. Podsumowując, pies tej rasy jest dobrym towarzyszem dla dzieci, jeśli zachowamy odpowiednią ostrożność w ich kontaktach i wyjaśnimy maluchowi, że zwierzak jest bardzo delikatny.

Jeśli zaś chodzi o kontakty z innymi psami czy przedstawicielami innych gatunków zwierząt - maltańczyki raczej dobrze przechodzą proces socjalizacji z nimi. Mogą zatem z powodzeniem mieszkać z innymi psami, kotami czy mniejszymi pupilami domowymi. Warto jednak pamiętać, że proces zapoznawania zwierzaków ze sobą powinien odbywać się na neutralnym gruncie, a także - że może potrwać.

Ile kosztuje maltańczyk?

Koszt szczenięcia maltańczyka waha się pomiędzy 3 a 5 tysięcy złotych. Zdarza się, że zwierzaki z najlepszych hodowli można kupić nieznacznie taniej (np. 100 czy 200 zł poniżej wskazanych widełek), jeśli nie będą zwierzakami wystawowymi (np. z uwagi na wady zgryzu), jednak jeżeli cena jest wyjątkowo okazyjna - nie warto ryzykować. Szczenięta maltańczyków, które ktoś sprzedaje po 1,5 tysiąca złotych czy nawet taniej, z pewnością pochodzą z pseudohodowli. W takiej sytuacji niestety nie możemy mieć pewności co do stanu zdrowia zwierzaka, a także jego późniejszych kłopotów tj. skrócona długość życia. Aby nie skazywać siebie, ale również psiaka na cierpienie - zdecydowanie lepiej jest wybrać czworonoga pochodzącego z pewnej, sprawdzonej hodowli. Choć cena może wydawać się wysoka, warto zapłacić ją za bezpieczeństwo przyjaciela. Dodatkowo - pies rasy maltańczyk pochodzący ze sprawdzonej hodowli to po prostu mniejszy koszt później: zwierzaki po zdrowych, przebadanych rodzicach rzadko mają poważniejsze kłopoty ze zdrowiem.