Kot syberyjski

Systematyczna hodowla kotów syberyjskich rozpoczęła się dopiero w latach 80-tych XX wieku. Wcześniej o wygląd i charakter tego zwierzęcia zadbała sama natura i panujące w Rosji środowisko (bez ingerencji ludzi). Jeśli chodzi o wygląd koty syberyjskie można rozpoznać poumięśnionym ciele, półdługim futrze, dużych uszach i charakterystycznym "kołnierzu" pod szyją. Są to zwierzęta bardzo energiczne, zwinne i mają przyjazne usposobienie.

Historia rasy - kot syberyjski

Przez długie lata koty syberyjskie były uważane w swojej ojczyźnie za pospolite dachowce i od dawna były jednymi z najczęściej występujących kotów domowych w Rosji. Jak sama nazwa wskazuje, były to koty zamieszkujące Syberię. Przed zimnem chronił je bujny i gęsty włos okrywowy. Okazały się też one wspaniałymi myśliwymi (jeśli chodzi o myszy).

Koty syberyjskie są rasą naturalną, co oznacza, że w ich ewolucji nie brał udziału człowiek. Na Syberii pojawiły się już w XVII wieku, a rasa została oficjalnie odkryta w 1989 roku w Związku Radzieckim. Wtedy też państwo o nazwisku Schultz przywieźli dwa koty z Sankt Petersburga do Niemiec, gdzie zaczęli swoją hodowlę. Również w 1989 roku, pierwszego kota syberyjskiego sprowadzono do Polski (przez Jolantę Sztykiel). Z racji tego, że do końca lat osiemdziesiątych kota syberyjskiego niemal nie znano poza granicami ZSRR (miała na to wpływ sytuacja polityczna), dopiero w ciągu lat dziewięćdziesiątych stawał się on coraz bardziej cenionym kotem hodowlanym. Początkowo przede wszystkim na terenie byłej NRD, później także na Zachodzie. Sama rasa została zarejestrowana w FIFe (organizacji zrzeszającej organizacje hodowców kotów rasowych z Europy, Azji oraz Ameryki Południowej) dopiero w 1998 roku. Do roku 1991 rasa znana była jako kot syberyjski leśny. W tymże roku z nazwy usunięto słowo „leśny”, co ułatwiło rozróżnienie rasy od kotów norweskich leśnych.

Obecnie hodowle kotów syberyjskich działają na całym świecie. Do tej pory jednak nie zostało dokładnie i jednoznacznie wyjaśnione to kiedy oraz w jaki sposób w Rosji doszło do wzrostu populacji (oraz rozpowszechnienia się) kotów długowłosych. Za przyczynę takiej sytuacji niektórzy badacze wskazali niezależną mutację genu. Inni natomiast popierali teorię o skrzyżowaniu się tamtejszych kotów z długowłosymi zwierzętami orientalnymi. Można spotkać się z teoriami, że zwierzęta rasy kot syberyjski są blisko spokrewnione z kaukaskimi dzikimi kotami albo wywodzą się od afrykańskich kotów nubijskich (uważanych przez niektórych naukowców za przodków wszystkich znanych kotów domowych).

Koty syberyjskie a alergicy

Co ważne, kot syberyjski może niekiedy zamieszkać w domach alergików. Ciekawostką jest bowiem to, że w porównaniu do innych powszechnie występujących kotów domowych, te czystej krwi syberyjskiej wydzielają w swojej ślinie jedną z mniejszych ilości białka FELD1 (czyli białka odpowiadającego za alergie). Wynika to z tego, że jest to rasa młoda, z bezwzględnym zakazem krzyżowania. Oczywiście nie oznacza to, że koty syberyjskie nie uczulają w ogóle, ale na pewno wywołują o wiele lżejszą odpowiedź immunologiczną u alergików niż inne rasy. Szacuje się, że żadnych dolegliwości w obecności kotów syberyjskich nie będzie odczuwać około 50-60% alergików. Jeśli chodzi o drugą, odczuwającą już pewne dolegliwości połowę, to 20% osób nawet przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności nie będzie w stanie posiadać takiego kota. Natomiast mniej więcej 30% alergików będzie mogło - zawsze przy zachowaniu konkretnych środków ostrożności: izolacja sypialni, częste wietrzenie pomieszczeń, częste odkurzanie, mycie rąk po głaskaniu - cieszyć się z obecności w swoim domu kota syberyjskiego.

Jak przedstawia się wygląd i sylwetka kota syberyjskiego?

Koty tej rasy pełną dojrzałość osiągają dopiero w wieku około 3 lat i wtedy:

osobniki płci żeńskiej mają około 30 cm i ważą 4-6 kg,
osobniki płci męskiej osiągają 30-35 cm i mają od 5 do 8 kg masy ciała.

Jest to więc rasa kotów o średniej wielkości. Koty w obrębie rasy syberyjskiej charakteryzuje silnie rozwinięta muskulatura oraz mocne kości. Są to zwierzęta półdługowłose o bardzo gęstej, błyszczącej sierści. Ich włosy są twarde, wydłużają się od łopatek do zadu, opadają na boki i górną część ogona. U kotów syberyjskich na klatce piersiowej występuje tzw. "kołnierz" (inaczej kryza), który może być albo owalny - dłuższy po bokach, krótszy pod podbródkiem albo okrągły - równy na całej długości. Początkowe warunki życia (chłodny klimat na Syberii) sprawiły, że w ramach dostosowania u kotów wykształcił się wyjątkowo gęsty oraz szybko osuszający się podszerstek (warstwa futra pod okrywą włosową). Charakterystyczne stały się dla nich także: okrągła głowa, duże uszy, oraz tzw. śnieżne buty, to znaczy małe pęczki włosów między opuszkami. Takie pęczki ułatwiają stąpanie po śniegu wszystkim przedstawicielom ras dzikich kotów (można je spotkać np. u kotów norweskich leśnych). Syberyjskie koty mają też wyjątkowo puszyste futerko (o średniej długości) na tylnych udach.

Jeśli chodzi o umaszczenie, różne związki hodowlane mają co do niego różne wymagania. Najbardziej liberalne podejście ma TICA (The International Cat Association), która dopuszcza „wszystkie tradycyjne kolory” w ubarwieniu kotów syberyjskich. Znaczna większość związków wyklucza natomiast ubarwienie: cynamonowe, płowe, czekoladowe oraz liliowe.

W klasycznej odmianie kot syberyjski, jako standard rasy przyjmuje się, że kolor jego oczu jest dopasowany do koloru sierści. Dopuszczalne są wszystkie odcienie żółtego i zielonego. Francuska Organizacja Felinologiczna LOOF wyodrębniła odmianę Syberyjski Neva Masquerade (koty syberyjskie o cechach syjamskich) - są to koty u których pożądane są niebieskie oczy. Im ciemniejsze, tym lepiej.

Zachowanie i charakter kotów syberyjskich

Jeśli chodzi o charakter koty syberyjskie są przede wszystkim żywiołowe, ruchliwe, mają też duży temperament. Ich dobrze rozwinięty instynkt i zamiłowania myśliwskie sprawiają, ze doskonale bawią się piłeczkami, wędkami i zabawkami do ganiania. Mieszkający w domu kot syberyjski lubi skakanie oraz wspinanie się i wdrapywanie na wyższe poziomy. Dlatego bardzo ważne jest to, by zapewnić mu do tego odpowiednie warunki. Podstawą będą tutaj wysokie i rozbudowane drapaki. Idealnym miejscem dla ich potrzeb byłby także dobrze zabezpieczony ogród. Po zabawie koty muszą oczywiście odpocząć. Opisywana tu rasa lubi spać w odosobnieniu od domowego zgiełku, często też na wysokościach. Trzeba więc wybrać dla nich właściwe i wygodne legowisko. Ciekawą osobliwością kotów syberyjskich jest zamiłowanie do wody. Zwierzaki lubią bawić się w wilgotnych wannach i brodzikach. Na długi czas może zająć je kapiący kran. Kot syberyjski będzie się dobrze bawił także miską wypełnioną wodą (dla zachowania porządku miskę najlepiej postawić na podkładce).

Kot syberyjski oprócz dużej energii i dozy niezależności odznacza się też uczuciowością i serdecznością dla opiekunów, jest bardzo towarzyski. Nie jest jednak przy tym natarczywy. Trzeba mieć jednak na uwadze to, że czasami w obrębie rasy zdarzają się też osobniki nieśmiałe. Będą one prowadzić bardziej spokojny tryb życia. Odpowiednio wychowywane młode koty syberyjskie, dzięki swojej inteligencji, bardzo szybko się uczą. Robią wtedy to, czego oczekuje od nich opiekun. W przeciwnym razie mogą zacząć "rządzić" właścicielem, ponieważ bywają nieco uparte. W trakcie nauki różnych zadań warto wykorzystywać pozytywne wzmocnienie, to znaczy dawać w nagrodę przysmaki. Trzeba też wiedzieć, że kot syberyjski ma wysoko rozwinięte umiejętności wokalne. Komunikuje się z człowiekiem przez różne formy miauczenia - wskazując w ten sposób, że czegoś potrzebuje. Każdy kot syberyjski dysponuje szeroką skalą wydawanych dźwięków: od głębokiego mruczenia aż po wysokie tony przypominające świergot.

Kot syberyjski lubi nie tylko towarzystwo ludzi, ale jest przyjaźnie nastawiony również do innych zwierząt. Oczywiście także do osobników ze swojego gatunku. Tak więc (w miarę możliwości) warto mu zapewnić kociego towarzysza. Zawsze jest potrzebny przy tym właściwy proces socjalizacji.

Kot syberyjski - zdrowie oraz pielęgnacja

Jeśli chodzi o średnią długość życia, to kot syberyjski może żyć od 15 do nawet 20 lat. Występować mogą u niego takie same dolegliwości, jak u innych kotów. Fakt, że jest to rasa naturalnie ukształtowana w trudnych i zmiennych warunkach klimatycznych środkowej i północnej Rosji sprawia, że są to zwierzęta dość zdrowe, a na pewno wyjątkowo krzepkie i odporne. Większe obciążenia zdrowotne w przypadku tej rasy to częstsze występowanie m.in. kardiomiopatii przerostowej (tzn. przerostu mięśnia sercowego). U syberyjczyków może pojawić się także FUS, czyli zespół schorzeń obejmujących m.in. zapalenie pęcherza moczowego i dolnych dróg moczowych.

Aby utrzymywać koty syberyjskie w dobrym zdrowiu, należy zawsze zadbać o ich odpowiednie żywienie. Każde zwierzę tej rasy potrzebuje właściwie zbilansowanej diety (dużo wysokowartościowego białka i zdecydowanie niższej zawartości węglowodanów) oraz wysokiej jakości karmy. Gotowe pożywienie dobiera się adekwatnie do: fazy życia, poziomu aktywności oraz specjalnych potrzeb danego futrzaka. Jeśli ma się na ten temat odpowiednią wiedzę, to kota syberyjskiego można karmić zgodnie z zasadami diety BARF. Trzeba też zaznaczyć, że kot syberyjski ma bardzo dużo energii. Należy więc zapewnić mu warunki do jej codziennego rozładowywania. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że znudzony będzie się objadać.

Kot syberyjski nie jest specjalnie wymagający jeśli chodzi o pielęgnację - dotyczy ona głównie sierści. Zwierzę zazwyczaj czesze się raz na tydzień. Wyjątkami są okresy linienia na wiosnę i jesień, kiedy to kot syberyjski powinien być czesany codziennie. W pielęgnacji przydatne będą grzebień podwójny oraz zgrzebło uniwersalne (do rozplątywania kołtunów). Kiedy kot syberyjski przywyknie do rytuału czesania, to stanie się ono dla niego namiastką pieszczot. Mając na względzie stan zdrowia kota, warto profilaktycznie stosować pasty odkłaczające. Bez nich zwierzak narażony jest na powstawanie w przewodzie pokarmowym pilobezoarów. Są to kulki włosowe gromadzące się podczas pielęgnacji. Każdy właściciel kota syberyjskiego powinien też pamiętać o higienie jamy ustnej pupila, a także o regularnych, kontrolnych wizytach u weterynarza.