Powszechność świerzbu wynika z tego, że wywołujące go pasożyty występują pospolicie w środowisku. Jak można rozpoznać świerzb u kota? Co zrobić, gdy zauważy się objawy tej choroby? W jaki sposób przebiega leczenie? Poznaj odpowiedzi na te pytania. Dowiedz się również, czy człowiek może zarazić się świerzbem od swojego pupila.
Za rozwój choroby, jaką jest świerzb, odpowiedzialne są pajęczaki zaliczane do roztoczy, nazywane świerzbowcami. Żerują one na żywicielu, rozmnażają się na nim. Cykl rozwojowy świerzbowca trwa od 2 do 3 tygodni, a poza ciałem żywiciela pasożyty mogą przetrwać zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Dlatego tak ważne jest to, żeby podczas choroby zadbać także o likwidację pasożytów potencjalnie znajdujących się na różnych przedmiotach w domu, szczególnie na posłaniu zwierzęcia.
Charakterystyczny i uciążliwy świąd spowodowany jest żerowaniem i rozmnażaniem się pasożytów. Drążą one tunele w skórze, do których składają jaja. Po kilku dniach wylęgają się z nich larwy, które następnie przekształcają się w nimfy. Kolejnym etapem rozwoju jest dorosła postać pajęczaka.
U kotów można spotkać się z dwoma odmianami świerzbu. Pierwsza z nich to świerzb drażniący kotów, nazywany również notoedrozą (łacińska nazwa to Notoedres cati). Jest on wywoływany przez pasożyty, które atakują wyłącznie koty. Na żywicielu skupiają się one w niewielkie gromady. Pierwsze objawy choroby zazwyczaj można zaobserwować w okolicach uszu. Następnie pasożyty przenoszą się na resztę ciała.
Druga odmiana choroby, czyli świerzbowiec uszny, otodektoza (łacińska nazwa Otodectes cynotis) może występować także u psów. Czasami tę odmianę spotyka się u lisów oraz królików. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt zwierzęcia zakażonego ze zdrowym. Rzadziej poprzez kontakt pośredni, czyli z przedmiotami, z jakimi miało do czynienia zarażone zwierzę, a następnie zdrowe.
Jako główne objawy świerzbu u kotów wymienia się charakterystyczny świąd, który powoduje duży dyskomfort u zwierzęcia. Może ono unikać kontaktu z ludźmi, być osowiałe, nie chcieć jeść. Charakterystyczne są także objawy skórne, takie jak:
Zwierzę może stać się agresywne z uwagi na dyskomfort wywołany świądem, a nawet bólem, gdy infekcja się rozwinie. Podczas dużej inwazji z czasem mogą pojawić się nadkażenia ranek, spowodowane dostaniem się do nich różnego rodzaju zanieczyszczeń. Skupiska świerzbu drażniącego najczęściej obserwuje się w okolicach uszu, ale także na pyszczku i stawach łap.
W przypadku świerzbu usznego dodatkowo może pojawić się wydzielina z ucha, która będzie mieć nietypowy zapach. Nieleczony świerzb może doprowadzić do poważnych zmian skórnych, a świerzb uszny nawet do utraty słuchu przez zwierzę. Kotu warto się przyjrzeć, jeśli często potrząsa głową, ociera nią i uszami o różne przedmioty.
Choroby wywoływane przez świerzbowce u kotów nie są groźne dla ludzi. W niektórych przypadkach dochodzi jednak do sytuacji, gdy pasożyty przedostają się na ludzką skórę. Zazwyczaj dotyczy to osób, które mają obniżoną odporność, np. w wyniku choroby czy operacji, lub małych dzieci. Są to jednak wyjątkowe przypadki.
Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, może pojawić się zaczerwienienie i świąd. Objawy ustępują samoistnie. Warto jednak pamiętać, by zachować odpowiednią higienę po każdym kontakcie z zakażonym zwierzęciem oraz z przedmiotami, z jakimi miał do czynienia chory kot.
Leczenie świerzbu u kota powinno być poprzedzone wizytą u weterynarza i przeprowadzeniem przez niego odpowiednich badań po pobraniu wymazu z ucha i skóry (w zależności od rodzaju choroby). Nie należy rozpoczynać leczenia samodzielnie bez konsultacji ze specjalistą. W przypadku świerzbu usznego najpierw czyści się kanały uszne, następnie przypisywane są odpowiednie lekarstwa w postaci maści lub kropli. Leki typu spot-on stosuje się również w przypadku świerzbu drażniącego. Warto zaznaczyć, że mają one na celu zabicie roztoczy. Często stosuje się dodatkowe preparaty działające na konkretne objawy, np. przeciwświądowe czy przeciwzapalne. Niekiedy w silnej chorobie do leczenia włącza się również antybiotyki.
Aby uniknąć nawracania świerzbu, należy dokładnie wyczyścić przedmioty, z którymi miał kontakt zakażony kot. Jest to też ważne z uwagi na możliwość przeniesienia się choroby na inne będące w domu zwierzęta. Chorego pupila należy w miarę możliwości odizolować od innych zwierząt. Zmniejszy to ryzyko ewentualnego zakażenia pozostałych pupili.
