Border Collie

Fot. Piotr Jagniewski, piesek na zdjęciu to Kili

Historia rasy Border Collie

Długoletnia obecność Rzymian na terenie Brytanii miała ogromny wpływ na prawie każdy aspekt tamtejszego życia wraz z hodowlą psów. Wraz z wojskami na wyspy brytyjskie sprowadzono bydło, a co za tym szło? To, że pojawiły się również psy pasterskie do pilnowania tego bydła. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego teren Brytani był znakomitym celem dla najeźdźców, dlatego też Wikingowie długo nie próżnowali. Razem z nimi przybyły psy pasterskie. Były małe, zwinne, przypominające szpica. Jednakże Wikingowie zaczęli krzyżować psy z innymi psami, co finalnie doprowadziło do powstawania bardzo zwinnego większych rozmiarów psa pasterskiego - dziś znanego jako Border Collie. Po ponad stuletniej historii zwycięstw w zawodach pasterskich rasa Border Collie uznawana jest za najlepszą w tej dziedzinie na całym świecie. Skąd nazwa rasy? Border z angielskiego oznacza granicę. Chodziło wtedy o granicę między Szkocją a Anglią. Na tamte czasy i tamten klimat, pies ten sprawdzał się idealnie. Sprawował swoje główne zadanie, czyli pilnowanie owiec i bydła, oprócz tego świetnie znosił surowy klimat, był wytrzymały, pracowity, zwinny, dokładny i silny. Te cechy szybko dały świadomość ludziom, że pies ten jest godny samego posiadania go i nie należy do grupy leniwych. Był dużą pomocą. Pierwsza wzmianka o ponadprzeciętnym psie pasterskim miała miejsce w książce “De Cannibus Britannicus” autorstwa Johna Cousia z 1576 roku. W książce nie można natrafić na nazwę “Border Collie”, ponieważ te psy jeszcze nie miały nazwy swojej rasy. Jednak opisy z książki są w stu procentach odzwierciedleniem tego psiego przypadku. 

Wygląd Border Collie

Border Collie są psami bardzo specyficznymi i na pierwszy rzut oka śmiało można stwierdzić, że mamy do czynienia z tą konkretną rasą. Są to psy o średniej wielkości, z dwuwarstwową sierścią, której cześć okrywowa zalicza się do szorstkich. Podszerstek natomiast jest o wiele bardziej miękki niż włosy z zewnątrz. Najczęstsze umaszczenie Border Collie jest biało-czarne, aczkolwiek jest wiele kolorów i kombinacji, z którymi możemy się spotkać. Inne kolory sierści tej rasy to: beżowy, rudy, wątrobiany, brązowy. Kombinacja tych kolorów jest przeróżna. Najczęściej jednak są to połączenia dwóch kolorów.

Występują przypadki długo i krótkowłose. Jeśli mamy do czynienia z tą pierwszą wersją Border Collie, to długie owłosienie występuje w okolicach głowy (jest to grzywa), tylnych łap i ogona. 

Ciało Border Collie jest bardzo atletyczne, jakby przystosowane do polowania, do szybkiego biegu i wszelkich zręczności. Biegają bardzo lekko, łapy ledwo muskając ziemię szybko się od niej odrywają co dodaje im prędkości. Samce mierzą do 55cm, a samice do 45cm. Ich ciało jest raczej dłuższe niż wyższe. Waga waha się w okolicach 12-20kg.

Oczy Border Collie są w kształcie migdałów, a ich spojrzenie jest bardzo inteligentne. Tak naprawdę oczy mówią o tej rasie wszystko i kryją wiele tajemnic związanych z tym typem psów. Są odzwierciedleniem ich osobowości. W momencie kiedy sprawują pieczę nad stadem i wykonują jakieś zadanie ich spojrzenie jest bardzo surowe i baczne. Jest to bardzo majestatyczne i dodaje im autorytetu. Na co dzień np. podczas zabawy ich spojrzenie całkowicie się zmienia i ma inny charakter. Jest o wiele łagodniejsze, ale dalej bardzo szlachetne. Psy tej rasy mają niebieską, zieloną, bądź brązową tęczówkę. Bardzo często zdarza się, że jedno oko jest innego koloru niż drugie. Jest to dość specyficzne dla tej rasy, ale występuje też w innych psich przypadkach. Jest to element dość intrygujący w wyglądzie. 

Fot. Piotr Jagniewski, piesek na zdjęciu to Kili

Pyszczek Border Collie jest lekko wysunięty do przodu, ale nie przesadnie. Pies ten ma bardzo mocne zęby, które są ostre i potrafią złamać wszystko co się pod nimi znajdzie. 

Psa rasy Border Collie możemy spotkać z postawionymi uszami, albo oklapniętymi. Dzielą się na te dwie grupy jeśli chodzi o uszy. Nie ma reguły, że muszą być sterczące, bądź swobodnie zwisające. Postawa ciała również jest dosyć istotna. Jako, że są to psy pasterskie mają podkulony ogon wzdłuż brzucha jakby cały czas bacznie obserwowały i pilnowały stada, ich głowa jest skulona, a cała postawa ciała bardzo przyczajona. Świadczy to o ich wysokim poziomie koncentracji. 

Charakter Border Collie

Border Collie są naprawdę fachowcami jeśli chodzi o sprawowanie swoich zadań pasterskich, które mają wpisane w krew. Nie od dziś wiadomo, że psy te są jednymi z najbardziej inteligentnych psów na świecie. Swoją inteligencją i rozwagą imponują nieustannie. Wypasanie owiec, czy pilnowanie naprawdę dużych stad wychodzi im perfekcyjnie, dodatkowo są przy tym dostojne i bardzo szlachetne. Pies ten potrafi bez problemu zagonić owce w konkretnym kierunku, zawrócić je, oddzielić poszczególne jednostki od stada, przeprowadzić przez bramki i zarządzić całą gromadą. Jest samodzielny i zachowuje się odpowiedzialnie, co nie oznacza że nie potrafi współpracować. Jeśli towarzyszy mu pasterz doskonale się z nim zgrywa, słucha poleceń i wykonuje je w stu procentach. Są to psy bardzo posłuszne i bardzo wierne. Mimo tego, że dużo osób myśli, że są stworzone tylko do wykonywania poleceń to mają ogromną potrzebę bliskości. Border Collie za wszelką cenę chcą spędzać jak najwięcej czasu z właścicielem i cenią sobie bardzo ten czas. Psy te są ogromnie temperamentne. Pracują do upadku sił. Jeśli pan nie zarządzi przerwy, będą w dalszym ciągu wykonywać polecenia mimo ogromnego zmęczenia i wyczerpania. Prócz wysokiego poziomu wytrzymałości fizycznej ich mentalność nie odstępuje wcale. Angażują się umysłowo tak samo mocno jak fizycznie. Jest to pies, który potrzebuje dużo atencji, nie ze względu na to, że jest samolubny, bądź narcystyczny. Właściciel nie powinien tego zaniedbać by nie stracić ogromnego potencjału psa. Naprawdę jest to wymagający pies pod względem fizycznym i mentalnym. Jeśli chcemy wykorzystać jego zdolności musimy poświęcić mu sporo czasu. On odpłaci nam to szybciej niż myślimy, czy to pomocą, czy czułością i nieugięta wiernością. 

Zachowanie Border Collie

Psy rasy Border Collie łatwo jest znudzić. Jest to gatunek, który ma w sobie ogromne pokłady energii i czuje konieczność wykorzystywanie jej. Znudzony Border Collie jest nieszczęśliwy. Te psy uwielbiają ruch i aktywność. Ze względu na to, że są bardzo żywiołowe potrzebują sporo ruchu. Jeśli tego ruchu jest za mało, mogą przejawiać niepożądane zachowania takie jak: szczekanie, skuczeczenie, podgryzanie mebli itd.  Mówi się o nich jako o grupie psów hiperaktywnych. Zawsze wykazują chęć działania. Prócz treningu fizycznego, potrzebują działać umysłowo. Są to psy wymagające pod względem nauki czy praktykowania aktywnego trybu życia. Jeśli nie są im dostarczane są sfrustrowane i rozdrażnione przez co mogą mogą przejawiać złe zachowanie. 

Zdrowie Border Collie

Jako, że jest to przypadek rasowy to psy Border Collie są raczej okazem zdrowia. Oczywiście nie jest to reguła, bo zdarzają się przypadki, które silniej chorują co niesie za sobą złe skutki. Generalizując natomiast, śmiało można stwierdzić, że ta rasa jest wytrzymała i zalicza się do rzadko chorujących. Jest tak jeśli pies ma zagwarantowane odpowiednie warunki do życia i postępowanie wobec niego wygląda tak jak powinno. 

Jeśli występują już jakieś choroby to jest to przeważnie mutacja genu, defekt MDR1. Prowadzi to do nadwrażliwości organizmu na różne substancje czynne. Genetycznie mogą mieć również problem z oczami, np. zaniki siatkówki bądź anomalię oczu. Występują również choroby szpiku kostnego i zaburzenia metaboliczne. Rasa ta może mieć również tendencję do wszelkich zaburzeń związanych ze stawami. Jest to jednak powszechne w przypadku psów nieco większych, które w swoim trybie życia mają dużą ilość ruchu. 

Fot. Piotr Jagniewski, piesek na zdjęciu to Kili

Wymienione schorzenia są jednak rzadkością. Jak wcześniej wspominałam rasę Border Collie cechuje wytrzymałość i odporność na wszelkie dolegliwości. Nie oznacza to jednak, że należy tę sferę bagatelizować i zakładać z góry, że każdy Border Collie jest zdrowy jak ryba. Nie można zapominać o ciągłym monitorowaniu i o odwiedzinach u psiego lekarza. 

Border Collie żyją stosunkowo długo. Jest to przedział od 10 do 17lat.

Żywienie Border Collie

Rasa ta jest dość wymagająca jeśli chodzi o żywienie. Konieczna jest zbilansowana dieta, która dostarczy odpowiednią ilość makroskładników: białko, tłuszcz i węglowodany. Psy te dużo szybciej i łatwiej spalają dostarczone do ich organizmu kalorie z tego względu, iż ich wysyłek fizyczny jest na wysokim poziomie. Dlatego też kaloryczność musi być wyższa w ich diecie. Białko odgrywa ważną rolę, ponieważ jest głównym źródłem energii. Jako psy bardzo energiczne te składniki odżywcze są im niezbędne do życia. Są wszystkożerne, a ich szczęka oraz układ pokarmowy jest przystosowany do przyjmowania mięsa. A to w mięsie znajduje się bardzo duża ilość białka, dlatego warto jest nie ograniczać psa w jedzeniu mięsa. Przy stosowaniu diety, która opiera się na podawaniu w posiłkach psu surowego mięsa, warto zrezygnować z wieprzowiny, ponieważ bardzo często przenoszone zostają do organizmu psa pasożyty, insekty i bakterie. Wszystkie inne rodzaje mięsa można podawać w surowej postaci. Jeśli jednak masz wątpliwości i koniecznie chcesz podać psu surowe mięso można je na ok. tydzień włożyć wcześniej do zamrażarki by wszystkie bakterie i pasożyty zostały wyeliminowane przez ujemną temperaturę. 

Prócz mięsa, które jest źródłem białka w diecie, nie powinno zabraknąć innych makroskładników, takich jak węglowodany czy tłuszcze. W zależności od mięsa ten tłuszcz również się tam znajduje

Na to jak powinna wyglądać dieta Border Collie składa się dużo innych elementów. Tak naprawdę powinna być ona dopasowana indywidualnie do każdego psa. Nie ma jednej psiej karmy, która idealnie by się sprawdziła w tym przypadku. Ważny jest tryb życia psa, jak dużo zużywa swojej energii i jak wygląda jego aktywność na co dzień. Płeć również jest istotna. Najlepiej ilość i jakość jedzenia dopasowywać do aktualnej wagi ciała. Ze względu na to, że są to psy aktywne ta waga może się nieco zmieniać, dlatego warto jest kontrolować ją i odpowiednio dopasować dietę. Wiek psa również ma znaczenie, ponieważ szczeniak, dorosły pies, czy senior ma inne zapotrzebowanie kaloryczne i innych wartości odżywczych potrzebuje. Dopasowanie diety do wieku również jest istotne. Ostatnim czynnikiem, który warto uwzględnić podczas planowania diety Border Collie jest jego ogólny stan zdrowia i kondycją jaką dysponuje. Jeśli pies na coś choruje bądź ma jakieś schorzenia trzeba skontaktować się z lekarzem weterynarii i dopasować jedzenie odpowiednio do jego potrzeb. 

Pielęgnacja Border Collie

Sierść z podszerstkiem potrzebują takiej samej pielęgnacji. Włos okrywowy jest półdługi i lekko szorstki, natomiast warstwa przy skórze jest krótka i miękka. Obie warstwy włosów są bardzo gęste i odporne na wodę. Zaleca się wyczesywać sierść raz, bądź dwa razy w tygodniu. Jeśli jednak pies ma kontakt z błotem, zabrudzeniami, bądź często znajduje się w lesie to zaleca się częstsze czesanie. Ma to na celu pozbycie się zabrudzeń z sierści i skóry psa, możliwość kontroli czy żaden pasożyt nie zagościł na skórze naszego pupila oraz uniknięcie albo pozbycie się kołtunów. W okresie linienia najlepiej czesać psa codziennie. 

Zaleca się przycinać delikatnie pazury tym psom. Ułatwi im do bieganiem, jak i również unikną bólu wrastających się pazurów w skórę łapy. Jest to dość częsty problem tej rasy. 

Nie powinno się kąpać ich zbyt często. Najlepiej robić to gdy są brudne i tego potrzebują. Zbyt częste kąpiele mogą wysuszyć skórę, co może pozbawić ich wyjątklowej woodoodporności. 

Psy Border Collie nie są wymagające pod względem pielęgnacji. Najważniejsze aspekty z tej sfery to szczotkowanie. Warto również zwrócić uwagę na uszy, oczy i uzębienie psa. Jeśli któraś z tych części ciała jest zabrudzona należy umiejętnie ją oczyścić. Są do tego specjalne preparaty. Jeśli tego nie potrafimy warto zwrócić się do lekarza weterynarii. Jeśli chodzi o zęby, to pies sam sobie je czyści jedząc kości, bądź bawiąc się odpowiednimi gryzakami. 

Szczeniaki rasy Border Collie

Jako psy uważane za najbardziej inteligentne potrzebują specjalnego podejścia już od najmłodszych lat. Są to psy z ogromnym potencjałem i mają w genach swoje posłuszeństwo i wykonywanie zadań w stu procentach, ale nie można zaniedbać treningu od szczeniaka. Właśnie dzięki temu pomożemy wykorzystać jak najwięcej potencjału, który w nim drzemie. Border Collie jest psem wymagającym i osoby, które są raczej leniwe, albo chciałyby mieć psa bardzo rodzinnego, tylko do przytulania, niestety nie nadają się do posiadania go. Szczeniaki Border Collie potrzebują umysłowych treningów już od pierwszych dni swojego życia. Uczą się szybko, są uważne. Ich postępy prędko można zaobserwować. Słuchają się i wykonują komendy. Mają dobrą pamięć do zapamiętywania nowych komend, czy zasad. Jak wiemy, szczeniaków nie powinno się kąpać. Ich pielęgnacja jest naprawdę minimalna. Ważna jest natomiast dieta, która powinna wspomagać pracę umysłu i ciała psa. Powinna być bogata w wartości odżywcze, które są specjalnie potrzebne młodym psom.