Dalmatyńczyk - wygląd, charakter, pielęgnacja

Walczący z okrutnymi złoczyńcami i ratujący swoje (i nie tylko) szczenięta przed marnym losem - taki obraz dalmatyńczyka można zobaczyć w popularnej dziecięcej bajce. Podczas gdy rzeczywiście są to odważne i sympatyczne, przywiązujące się do opiekuna zwierzęta - pozycja Disneya zapomina o jednej, istotnej kwestii: dalmatyńczyki mają określone wymagania i potrzebują konsekwentnego opiekuna.

Spis treści:

1. Historia rasy dalmatyńczyk
2. Wzorzec rasy dalmatyńczyk
3. Charakter dalmatyńczyków
4. Zdrowie dalmatyńczyków - czy te psy dużo chorują?
5. Pielęgnacja dalmatyńczyków
6. Dalmatyńczyk i jego żywienie
7. Ile kosztują szczenięta dalmatyńczyka?

Historia rasy dalmatyńczyk

Dokładne pochodzenie rasy dalmatyńczyk nie jest do końca znane. Choć wiele malowideł i fresków z grobowców z Grecji i Egiptu sprzed 4000 lat pokazuje cętkowane psy o gabarytach zbliżonych do dziś znanych nam dalmatyńczyków, brak jest dowodów potwierdzających, że zwierzęta te żyły w okolicach roku 2000 p.n.e. Uważa się, że dalmatyńczyki mogą pochodzić z Dalmacji, czyli regionu znajdującego się obecnie w Chorwacji. Istnieje także druga wersja, zgodnie z którą nazwa rasy miałaby pochodzić od księcia, a zarazem pisarza Jurija Dalmatina. Zgodnie z wieloma przekazami, miał on otrzymać od czeskiej księżnej kilka psów tej właśnie rasy. Jako że zwierzę to było w średniowieczu przedstawiane m.in. jako wyżeł bengalski czy pies tygrysi - wiemy na pewno, że już wówczas dalmatyńczyki towarzyszyły człowiekowi.

Według niektórych badaczy jego przodkowie pochodzą z północnych Indii i w średniowieczu , wraz z taborami cygańskimi przywędrowały do Europy. Podczas gdy pochodzenie nazwy rasy jest jedynie domniemaniem, jedna kwestia nie ulega wątpliwości: istnieje spore prawdopodobieństwo, że dalmatyńczyki pochodzą z ciepłych terenów. Wyróżniają się one bowiem dość dużą odpornością na wysokie temperatury.

Początkowo rasę zakwalifikowano do IX grupy FCI – psy ozdobne i do towarzystwa. Od 1994 r. znajduje się w grupie VI – psy gończe, posokowce i rasy pokrewne.

Pierwszy opis dalmatyńczyków pojawił się w 1719 roku we wspomnianej już wcześniej Chorwacji. Początkowo próbowano wykorzystywać je podczas polowań, jednak charakterystyczne, przykuwające uwagę umaszczenie sprawiało, że zwierzyna łowna zbyt szybko dostrzegała dalmatyńczyki. Później zostały one psami towarzyszącymi, pracującymi m.in. przy ochronie furmanek. Dalmatyńczyki cieszyły się ogromną popularnością w Anglii i USA, a w Polsce dalmatyńczyki pojawiły się jeszcze przed II wojną światową, jednak nie cieszyły się wówczas dużą popularnością. Dopiero pod koniec lat 70-tych XX wieku pojawiło się więcej miłośników psów chcących posiadać dalmatyńczyka.

Wzorzec rasy dalmatyńczyk

Dalmatyńczyki należą do psów ras średnich. Osobniki płci męskiej mierzą od 56 do nawet 61 cm w kłębie i ważą między 27 a 32 kg. Suki są nieco drobniejsze i mierzą od 54 do 59 cm w kłębie przy wadze od 24 do 29 kg. Znakiem charakterystycznym tych psów, rozpoznawalnym zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, są oczywiście cętki. Biała sierść tego psiaka jest pokryta plamkami o nieregularnym kształcie w kolorze czarnym lub wątrobianym. Co ciekawe, gdyby osoba niezaznajomiona ze specyfiką tej rasy zobaczyła kilkudniowego oseska dalmatyńczyka - prawdopodobnie nie uwierzyłaby, że ma przed sobą osobnika znanego z bajek.

Szczenięta dalmatyńczyka rodzą się bowiem śnieżnobiałe, a charakterystyczne plamki pojawiają się u nich dopiero w późniejszym czasie (wszystkie cętki powinny być dobrze widoczne do okolic pierwszych urodzin zwierzaka). Jeśli jednak maluszek przychodzi na świat z mocno odznaczającymi się, napigmentowanymi plamami - jest to uznawane za błąd hodowlany, a zwierzaki nie mogą być dalej rozmnażane, aby nie powielać nieprawidłowego układu genetycznego. Zwierzaki mogą posiadać brązowe cętki lub plamki w ciemniejszym odcieniu.

Dodatkowo, sierść dalmatyńczyków jest pozbawiona podszerstka, co oznacza że zwierzęta te nie najlepiej znoszą niskie temperatury. Wykazują jednak zdecydowanie większą odporność na upały w porównaniu z psami, których sierść posiada podszerstek.

Dalmatyńczyki to psy gończe, a co za tym idzie - wyróżniają się smukłą, atletyczną budową ciała. Głowa osadzona jest na długiej, smukłej szyi, a na kufie o kształcie krótkiego prostokąta osadzone są zwisające uszy. Ogon dalmatyńczyka zwęża się ku końcowi i może zaczynać się przy okolicach stawów skokowych, choć nie jest to standardowa budowa ciała.Oczy psów białych w czarne cętki mogą być czarne, niebieskie lub brązowe. 

Charakter dalmatyńczyków

Dalmatyńczyk to pies, którego można namówić do wesołej zabawy niemalże zawsze. est to pies odważny, czujny i zrównoważony. Pełne wigoru i przyjaźnie nastawione do domowników - będą świetnymi towarzyszami wielu zabaw. Dalmatyńczyk jest psem, który dobrze czuje się w towarzystwie dzieci. Bardzo dobrze czują się w obecności swoich ludzkich przyjaciół i dość ciężko znoszą rozstania, a co za tym idzie - nie będą najlepszym wyborem dla osób, które nie mogą poświęcić im dużo czasu. Rasie dalmatyńczyk przypisuje się trudne usposobienie, jednak nie jest ono do końca prawdą. Tego typu opinie pochodzą głównie od osób, które nie spodziewały się, że zwierzak może potrzebować tak dużej dawki ruchu. Co za tym idzie, zaniedbywany dalmatyńczyk stawał się sfrustrowany i wówczas mógł być dość trudny w obyciu.

Dalmatyńczyki należą również do zwierząt aktywnych, a co za tym idzie - potrzebują odpowiedniej dawki ruchu. Wskazane są długie spacery, które pomogą czworonogowi spożytkować energię, którą ma na co dzień. Co za tym idzie - dalmatyńczyk nie będzie dobrze czuł się w domu, w którym aktywność fizyczna nie jest codziennością. W takiej sytuacji pies może wyładowywać frustrację np. niszcząc meble, a pozostawiony sam na długie godziny - dalmatyńczyk może wyć, wywołując tym niezadowolenie sąsiadów. Zwierzęta te doskonale czują się na łonie natury, dlatego też zdecydowanie lepiej odnajdą się na wsi czy przedmieściach - wyłożone betonem centra miast nie będą odpowiednim miejscem dla tego aktywnego zwierzaka.

Aktywność dalmatyńczyka nie powinna ograniczać się jedynie do ćwiczeń fizycznych. Ponadto, są to psy wyjątkowo inteligentne i żądne wysiłku również w tym zakresie. Co za tym idzie, przedstawiciele tej znanej od dawna rasy są podatne na szkolenia i świetnie poddają się tresurze. Są jednak wyjątkowo wrażliwe i nie najlepiej reagują na nagany czy kary: w takich sytuacjach zamykają się w sobie. Aby dobrze prowadzić zwierzaka, konieczna jest duża doza cierpliwości i ciepła, a także świadomość, że ta rasa dużo lepiej reaguje na pozytywne bodźce.

Jeśli chodzi o stosunek dalmatyńczyków do dzieci, zwierzaki te są uważane za dość dobrych towarzyszy maluchów. Psy tej rasy lubią najmłodszych członków rodziny, którzy nierzadko stają się doskonałymi kompanami wielu zabaw. Nie oznacza to jednak, że można zostawić psa z dzieckiem samego: dalmatyńczyki nie należą do zwierzaków, które lubią czułości, zatem trzeba stale nadzorować malucha - tak, by nie był zbyt natarczywy w stosunku do psa.

Zdrowie dalmatyńczyków - czy te psy dużo chorują?

Niestety, dalmatyńczyki - jak wiele ras powszechnie uznawanych za popularne - padły ofiarą "hodowców", którym zależało głównie na odniesieniu korzyści finansowej. Co za tym idzie, zwierzaki te były często rozmnażane bez uwzględnienia podstawowych zasad w tym zakresie i w związku z tym - mogą one cierpieć na wiele schorzeń. Wśród najczęściej pojawiających się problemów zdrowotnych u tej rasy wskazać można:

• kłopoty z układem moczowym - dalmatyńczyki cierpią na genetyczny defekt przemiany materii. Co za tym idzie, u tej rasy zdecydowanie częściej występuje kłopot z kamieniami nerkowymi, które po prostu pojawiają się szybciej. Niestety, nie sposób uniknąć tego defektu, jednak na szczęście kamica moczanowa nie występuje u każdego dalmatyńczyka. Niezbędne jest zachowanie odpowiedniej diety, która pozwoli uniknąć m.in. nadmiernego obciążenia pęcherza moczowego;
• alergie pokarmowe - choć nie ma na to dowodów naukowych, wielu hodowców zauważyło, że przedstawiciele tzw. ras białych zdecydowanie częściej cierpią z powodu nietolerancji pokarmowych czy alergii. Nie inaczej jest również w przypadku dalmatyńczyków, które wymagają z tego względu specjalnej diety, pozwalającej na unikanie alergenów (pojawiają się też inne choroby skórne);
• głuchota - w porównaniu z psami innych ras, dalmatyńczyki dość często rodzą się z nieprawidłowo rozwiniętymi strukturami narządu słuchu. Głuchota ma związek z białym umaszczeniem. Prawdopodobieństwo głuchoty u dalmatyńczyka jest wprost proporcjonalna do ilości białej sierści. Niestety, podobnie jak w przypadku kamicy nerkowej, specjalistom nie udało się opracować żadnej metody, która pozwoliłaby na uniknięcie tego schorzenia u szczeniąt lub chociaż przewidzieć ryzyko wystąpienia głuchoty. Kwestia ta jest jednak sprzężona z wieloma czynnikami i w praktyce może okazać się, że połączenie dwojga zupełnie zdrowych rodziców da głuchego pieska albo odwrotnie - dwa niesłyszące dalmatyńczyki doczekają się szczeniąt o prawidłowo rozwiniętym zmyśle słuchu.

Ponadto, u niektórych osobników mogą zdarzać się takie schorzenia jak choroby stawów czy przyzębia lub wady kręgosłupa. Są to jednak kwestie występujące zdecydowanie rzadziej i dające szersze możliwości leczenia od wyżej opisanych.

Pielęgnacja dalmatyńczyków

Jeśli chodzi o pielęgnację, dalmatyńczyki nie są szczególnie wymagającą rasą. Ich krótka sierść wypada dwa razy do roku i w okresie zintensyfikowanego linienia należy wyczesywać zwierzaka codziennie, jednak przez pozostały okres w roku zupełnie wystarczy wykonywać tę czynność raz w tygodniu.Generalnie, krótkowłose rasy psów linieją zdecydowanie mniej w porównaniu ze swoimi długowłosymi kolegami, jednak usunięcie ich sierści np. z odzieży może okazać się nie lada wyzwaniem.

Częstotliwość kąpieli jest uzależniona głównie od poziomu zabrudzenia zwierzaka. Jeżeli dalmatyńczyk nie ma skłonności do zabaw w miejscach, które sprawiają, że wraca do domu brudny - można ograniczyć się do jednej czy dwóch kąpieli w skali roku. Aby upewnić się, że jego piękna sierść z brązowymi cętkami (lub wyróżniającymi się jeszcze ciemniejszą barwą) lśni - warto przecierać ją regularnie lekko zwilżoną szmatką. W ten sposób pozbędziemy się z psiej sierści również nadmiaru kurzu i pyłu.

W pielęgnacji rasy psów dalmatyńczyk nie można zapominać również o odpowiedniej higienie uszu. Dalmatyńczyki posiadają zwisające uszy, a co za tym idzie - nawet odrobina nieusuniętej wilgoci może oznaczać pojawienie się drożdżaków. Dodatkowo, warto zadbać o cykliczne skracanie pazurów zwierzaka, jeśli nie ściera on ich w sposób naturalny. Istotnym zabiegiem jest także regularne mycie zębów zwierzaka.

Dalmatyńczyk i jego żywienie

Żywienie dalmatyńczyka jest nieco trudniejsze niż w przypadku zwierzaków innych ras. Z uwagi na naturalną skłonność do powstawania kamieni nerkowych, konieczne jest dopasowanie diety tak, by uniknąć niechcianych kłopotów z układem moczowym. Aby to zrobić, należy unikać karm zawierających purynę (a zatem z wołowiną, rybami, drożdżami czy podrobami w składzie), co pozwoli na zredukowanie poziomu kwasu moczowego.

Oprócz tego, jak wspominaliśmy powyżej, dalmatyńczykom bardzo często doskwierają alergie pokarmowe. Dlatego też niezbędna jest ścisła obserwacja zwierzaka - zwłaszcza szczenięcia i dorosłego osobnika w podeszłym wieku - dzięki której można szybko dostrzec pierwsze objawy alergii. W przypadku tych dwóch kategorii psiaków jest to szczególnie istotne, bowiem alergie pokarmowe często objawiają się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, w tym wymiotami lub biegunką, a wciąż rosnące szczenięta i nieco już osłabieni psi seniorzy zdecydowanie łatwiej się odwadniają.

Jeśli chodzi o porcjowanie karmy - dalmatyńczyki wyróżnia dość spory apetyt, dlatego należy ściśle kontrolować zjadane przez zwierzaka porcje. W innym przypadku może okazać się, że nasz pupil nadmiernie przybierze na wadze, jednocześnie zbyt mocno obciążając stawy. Nie chodzi oczywiście o to, by głodzić zwierzaka, jednak niezbędne jest odpowiednie dopasowanie porcji pożywienia do poziomu aktywności psa. Oprócz dobrej jakości, odpowiednio dobranej karmy - dalmatyńczyk powinien również mieć stały dostęp do świeżej wody.

Ile kosztują szczenięta dalmatyńczyka?

Rasa dalmatyńczyk cieszy się dość dużą popularnością, między innymi z uwagi na popularny film Disneya z tymi sympatycznymi psiakami w roli głównej. W związku z tym pojawiło się wiele pseudohodowli, które prowadzą do jeszcze cięższych wad genetycznych. Aby nie wspierać tego rodzaju działań i zyskać zdrowego przyjaciela, którego przywiązanie będzie cieszyć członków rodziny przez długie lata - warto wybrać zwierzaka ze sprawdzonej hodowli. Dobrym wyborem są miejsca zrzeszone w FCI - międzynarodowej organizacji kynologicznej, która narzuca wysokie standardy swoim hodowcom i stawia przed nimi wymagania, dzięki którym zwierzaki są zdrowe.

Jeśli zaś chodzi o cenę, za szczeniaka ze sprawdzonej hodowli przyjdzie nam zapłacić około 3 tysiące albo więcej, w zależności od tego, jak utytułowani są rodzice. Warto jednak pamiętać, że jest to kwota, którą warto zapłacić: dzięki temu zyskujemy przyjaciela pochodzącego z miejsca, w którym dalmatyńczyk jest zadbany i socjalizowany od pierwszych dni życia.